Endometrioza -schorzenie estrogenozależne, definiowane jako występowanie tkanki o budowie zbliżonej do błony śluzowej trzonu macicy [endometrium] w lokalizacji innej niż jama macicy z towarzyszeniem odczynu przypominającego stan zapalny. Szacuje się, że choroba ta dotyka około 10% populacji kobiet w wieku rozrodczym. Ogniska endometriozy mogą być umiejscowione w typowych i nietypowych lokalizacjach. Do najbardziej powszechnych obszarów występowania schorzenia należy jednak miednica mniejsza.

Endometrioza jest chorobą niejednorodną i występujacą w trzech postaciach:

• powierzchownych ogniskach endometrialnych otrzewnej,

• torbieli endometrialnych jajnika/jajników

• endometriozy głębokiej [DE- deep endometriosis]

W rzadkich przypadkach endometrioza może znajdować się w narządach odległych tj.: wątrobie, płucach, mózgu oraz innych lokalizacjach. Szczególna postacią endometriozy jest tzw. adenomioza (endometrioza wewnętrzna), gdzie zmiany lokalizują się w samym mięśniu macicy.

Z uwagi na fakt, iż endometrioza jest chorobą estrogenozależną – endometriotyczne tkanki, podobnie jak endometrium, pozostają pod wpływem zmian stężenia estrogenów i progesteronu, cechując się cyklicznymi krwawieniami w miejscu występowania. Sytuacja ta prowadzi do lokalnej mobilizacji układu odpornościowego i wytworzenia przewlekłego stanu zapalnego, a w konsekwencji do dolegliwości bólowych i problemów związanych z płodnością. Istnieje jednak grupa kobiet, które pomimo rozpoznania endometriozy- nie zgłaszają żadnych dolegliwości.

Najczęściej zaawansowanie endometriozy ocenia się na podstawie zmodyfikowanej klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwo Medycyny Rozrodu [ASRM], która wyróżnia cztery stopnie zaawansowania schorzenia [I-IV] na podstawie wielkości ognisk, lokalizacji i nasilenia zmian oraz obecności zrostów. Niemniej należy zauważyć, że nie stwierdza się korelacji pomiędzy nasileniem dolegliwości bólowych, a stopniem zaawansowania endometriozy.

Poprzez swój przewlekły charakter endometrioza negatywnie wpływa zarówno na stan emocjonalny chorych jak ich jakość życia, funkcjonowanie w rodzinie oraz w środowisku pracy. Wysokie również są koszty społeczne wynikające z absencji chorobowych z powodu endometriozy. Obecność endometriozy i dolegliwości z nią związane powodują nie tylko zaburzenie funkcjonowania społecznego pacjentek, ale również wpływają negatywnie na relacje w związkach i gotowość do podejmowania kontaktów seksualnych. Ponieważ patogeneza endometriozy nie została w pełni wyjaśniona, choroba nie ma leczenia przyczynowego. W ostatnich latach podnoszona jest rola właściwej diety, zarówno w kontekście wpływu na występowanie endometriozy jak i formy terapii wspomagającej leczenie. Opcje terapeutyczne oferowane pacjentkom tj. leczenie przeciwbólowe, hormonalne i chirurgiczne w każdej sytuacji powinny być dostosowane do indywidualnej oceny stanu zdrowia pacjentki, natężenia objawów, codziennego funkcjonowania, preferencji pacjentki oraz powinny uwzględniać plany zajścia w ciążę. Nieco inne metody leczenia powinny być preferowane, jeśli głównym celem terapii jest zmniejszenie dolegliwości bólowych i dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu, a inne, jeśli głównym celem jest ciąża.

Do niedawna „złotym standardem” postępowania było wykonanie laparoskopii z lub bez weryfikacji histopatologicznej w celu potwierdzenia rozpoznania endometriozy. Powodowało to niejednokrotnie zwłokę we wdrożeniu właściwego leczenia. Ostatnie uaktualnienia wytycznych NICE [National Institute for Health and Care Excellence] z 2017 roku oraz ESHRE [European Society of Human Reproduction and Embriology] z 2022 roku dotyczących diagnostyki i leczenia endometriozy dopuszczają możliwość zastosowania terapii empirycznej zarówno w procesie diagnostycznym jak i terapeutycznym, w sytuacji, kiedy pacjentka nie ma planów prokreacyjnych – wskazuje dr n. med. Piotr Magnowski specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej oraz genetyki klinicznej.

Zapraszamy do skorzystania z konsultacji medycznej w gabinecie lekarskim w miejscowości Luboń oraz Tarnowo Podgórne. Na wizytę należy umówić się pod numerem 606-340-593.

Informacje zawarte na blogu mają charakter informacyjny i nie stanowią porady medycznej oraz nie powinny zastępować konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników