Ciąża pozamaciczna (ektopowa) to ciąża, w której zapłodnione jajo płodowe ulega implantacji poza błoną śluzową jamy macicy. Zwykle jest zlokalizowana w obrębie jajowodu, rzadziej w obrębie jajnika, otrzewnej lub szyjki macicy. Komórka jajowa i plemnik spotykają się w jajowodzie. Dalej zapłodniona komórka powinna przemieścić do jamy macicy, w której to dojdzie do jej implantacji (zagnieżdżenia się) i dalszego rozwoju płodu. Czasem natomiast – ryzyko szacuje się na 1 do 100 –zarodek pozostaje w jajowodzie bądź zagnieżdża się w jeszcze innym miejscu poza jamą macicy.

Uwidocznienie wczesnej ciąży wewnątrzmacicznej przy użyciu nowoczesnych ultrasonografów jest stosunkowo łatwe. Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja z niektórymi typami ciąży pozamacicznej. Szacuje się, że używając głowicy endowaginalnej, około 50% ciąż pozamacicznych jest uwidoczniona podczas podstawowego badania. Pozostate 50% ciaż pozamacicznych musi być rozpoznawana na podstawie dodatkowych badań i analizy objawów pośrednich.

Do najczęstszych objawów pośrednich zalicza się:

• brak wizualizacji prawidłowej ciąży wewnątrzmacicznej u ciężarnej ze stężeniem ß-hCG powyżej 1500 mlU,
• obecność pseudopęcherzyka (nigdy nie ma w nim pęcherzyka żółtkowego),
• obecność dużej objętości wolnego płynu w miednicy mniejszej. Niewielka objętość płynu jest niediagnostyczna (obserwuje się ja między innymi w przypadkach spontanicznych poronień, pękniętych torbielach jajnika czy owulacji)

Ciąża pozamaciczna nie może rozwijać się prawidłowo – nie ma więc szansy na jej utrzymanie, donoszenie – oraz stwarza zagrożenie dla życia kobiety.

Leczenie operacyjne. Wskazania do leczenia operacyjnego jako metody pierwszego rzutu w ciąży pozamacicznej:

• Silny ból.
• Rozmiar guza > 35 mm.
• Uwidocznienie częstości pracy serca płodu (FHR – fetal heart rate).
• Stężenie B-hCG > 5000 IU/l
• Brak możliwości obserwacij po leczeníu metotreksatem Wskazania do salpingektomii:
• Brak innych czynników ryzyka niepłodności.
• Wskazany test ciążowy około 3 tygodnie po salpingektomii Wskazania do salpingotomii:
• Inne czynniki ryzyka niepłodności (np. uszkodzenie drugiego jajowodu)
• 20% pacjentek po salpingotomi wymaga dalszego leczenia (salpingektomia lub podawanie metotreksatu).
• Wskazane monitorowanie beta-hCG raz w tygodniu po procedurze, do osiagnięcia powyżeh 5 IU/l. 

Leczenie zachowawcze. Wskazania do leczenia zachowawczego jako metody pierwsze go rzutu w ciąży pozamacicznej (możliwość monitorowania pacjentki po leczeniu):

• Brak dolegliwości bólowych
• Niepęknięta ciąża pozamaciczna w USG, nie większa niż 35 mm.
• Brak pracy serca płodu
• Stężenie ß-hCG poniżej 1500 IU/l
• Brak ciąży wewnątrzmacicznej.

Leczenie zachowawcze można zaproponować pacjentkom, u których występują wszystkie powyższe wskazania jednocześnie, po udzieleniu informacji i uzyskaniu pisemnej zgody.

W przypadkach pośrednich czyli możliwości monitorowania pacjentki po leczeniu, braku dolegliwości bólowych, niepękniętej ciąży pozamacicznej w USG, nie większej niż 35 mm, braku pracy serca płodu, stężenia beta-hCG między 1500 a 5000 IU/l, braku ciąży wewnatrzmacicznej, można kierować się wyborem pacjentki. Pacjentki wybierające leczenie zachowawcze należy jednak uprzedzić o zwiększonym ryzyku konieczności nagłej zmiany decyzji – wskazuje dr n. med. Piotr Magnowski specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej oraz genetyki klinicznej.

Do gabinetów lekarskich zapraszamy w Tarnowie Podgórnym przy ul. Niklewicza 1 oraz w Luboniu przy ul. Wschodnia 26a

Informacje zawarte na blogu mają charakter informacyjny i nie stanowią porady medycznej oraz nie powinny zastępować konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników