Rak piersi zajmuje pierwsze miejsce pod względem zachorowalności na nowotwory złośliwe u kobiet w Polsce oraz drugi co do częstości przyczynę zgonów z powodu nowotworów złośliwych u kobiet. Z kolei rak jajnika zajmuje piąte miejsce pod względem zachorowalności na nowotwory złośliwe u populacji żeńskiej w Polsce, a czwartą co do częstości przyczynę zgonów z powodu nowotworów złośliwych u kobiet. Decydujące znaczenie w kontekście profilaktyki i zapobiegania rozwojowi zaawansowanego nowotworu piersi ma jego diagnostyka i wczesne wykrycie (wtórna profilaktyka) oparta na regularnie przeprowadzanych badaniach mammograficznych (skrining).

Do czynników ryzyka zachorowania na raka piersi należą:

• wiek – z wiekiem wzrasta ryzyko wystąpienia raka piersi – ok. 80 % zachorowań wśród kobiet ma miejsce po 50 roku życia,
• hormonalne – stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej
• reproduktywne – wczesny wiek wystąpienia pierwszej miesiączki, późny wiek menopauzy, późny wiek urodzenia pierwszego żywego dziecka
• związane ze stylem życia – nadwaga, brak regularnej aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu,
• gęsta tkanka gruczołowa piersi – niektóre łagodne choroby rozrostowe piersi sprzyjają rozwojowi nowotworu,
• wywiad rodzinny obciążony występowaniem nowotworów złośliwych
• Do czynników ryzyka zachorowania na raka jajnika należą:
• wiek – ryzyko rośnie wraz z wiekiem – większość zachorowań przypada na 6.-7. dekadę życia, 15 % zachorowań stwierdza się przed 40 rokiem życia,
• bezdzietność,
• nieskuteczna stymulacja owulacji.

Obecnie około 10-15 % raków piersi u kobiet oraz 13-17 % raków jajnika jest uwarunkowanych znaną dziedziczną predyspozycją do nowotworów, tj. obecnością zmian w określonym genie.

Geny, których zmiany mogą wiązać się z wysokim ryzykiem rozwoju raka piersi (ponad 5-krotny wzrost zachorowania) to: BRCA1 i BRCA2, TP53, PTEN (zespół Cowden) oraz CDH1 (dziedziczny rak żołądka). 

Z kolei wysokie ryzyko pojawienia się raka jajnika związane jest ze zmianami w następujących genach: BRCA1 i BRCA2, MLH1, MSH2, MSH6, PMS2 i EPCAM, RAD51C, RAD51D. 

Najczęściej badane geny w ww. predyspozycjach to BRCA1 i BRCA2. 

Stwierdzenie zmiany genetycznej u osoby chorującej może się wiązać z:

• modyfikacją planu leczenia (chirurgicznego i chemioterapii, np. mastektomia u młodej kobiety)
• wprowadzeniem programu profilaktycznego 
• wytypowanie za pomocą rodowodu członków rodziny, u których w pierwszej kolejności należy wykonać badanie molekularne w kierunku nosicielstwa danej zmiany

– wskazuje dr n. med. Piotr Magnowski specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej oraz genetyki klinicznej. 

Gabinety lekarskie:
Tarnowo Podgórne – ul. Niklewicza 1
Luboń – ul. Wschodnia 26a

Informacje zawarte na blogu mają charakter informacyjny i nie stanowią porady medycznej oraz nie powinny zastępować konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników